Danla Bilic’in Öyküsü ‘Aşk’ Etiketiyle Gizlenen Şiddeti Deşifre Ediyor

Saplantılı ya da takıntılı bağlantı, bir kişinin karşısındaki birey üzerinde daima bir denetim ve sahip olma dileğine kapılmasıyla başlar. Bu ilgilerde ekseriyetle karşı tarafın hisleri, hudutları ve isteği hiçe sayılır. Kişi, karşısındakine ‘sahip olmak’ ister, ve bu sahiplenme isteği vakitle ruhsal baskıya, tehditlere, takibe ve hatta fizikî şiddete dönüşebilir.

İddiaların odağındaki Berk Çetin’in Danla Bilic’e yönelik davranışları, bu çerçevede incelendiğinde, bir ‘aşk’ münasebetinden çok, patolojik bir bağlanmanın belirtilerini taşıyor. Bilic’in argümanlarına nazaran, yaşananlar yalnızca fizikî şiddetle sonlu kalmadığını tehdit, baskı, takip ve duygusal manipülasyon üzere ruhsal şiddet ögeleri da içerdiğini gösteriyor.

Takıntı ve Denetim İhtiyacı

Takıntılı bireyler ekseriyetle özgüven sorunu yaşar, terk edilme korkusu taşır ve alakada denetimi kaybetme fikri onları agresif reaksiyonlara iter. Bu durum, şahısta bir tıp ‘ilişkiyi yönetme hakkı sadece bana ait’ algısı oluşturur. Bu algı ise, karşı tarafın iradesini hiçe sayarak onu fizikî ya da duygusal olarak baskı altına almaya kadar varabilir.

Danla Bilic’in tabirine nazaran, yaşadığı süreçte tekraren rahatsız edilmesi, fizikî ve ruhsal şiddet görmesi ve sonunda uzaklaştırma kararı alması, bu durumun önemli boyutlara ulaştığını gösteriyor. Bu, sadece bir ayrılık sonrası yaşanan ‘kıskançlık’ ya da ‘duygusal patlama’ değil; denetim dileğinin patolojik hale geldiği bir ruhsal takıntının dışavurumudur.

Bu olay, Türkiye’de bayanların sıkça maruz kaldığı duygusal ve fizikî şiddetin, birden fazla vakit “kıskançlık” yahut “aşırı sevgi” üzere yanlış kavramlarla yasallaştırıldığını gösteriyor. Halbuki gerçeklik şudur: Takıntı, sevgi değildir. Denetim etme eforu, bedel vermek değil, kıymetini gasp etmektir. Kamuoyunun önündeki bir bayanın yaşadığı bu travmatik süreç, görünürlüğü olmayan binlerce bayanın yaşadığı misal durumları da gündeme taşımalı. Şiddet sadece fizikî darbe değil, birebir vakitte bir kişinin zihnine ve hislerine uygulanan baskıdır.

Danla Bilic ve Berk Çetin olayında ortaya çıkan tablo, bize açık bir biçimde şu soruyu sorduruyor: Sevgi ismi altında gösterilen bu davranışlar hakikaten ‘aşk’ mı, yoksa ‘esaret’ mi? Ruhsal açıdan bakıldığında bu durum, saplantılı bir zihnin özgür bir bireyi denetim etme uğraşıdır. Takıntılı bağ dinamikleri, sadece ferdî değil, toplumsal olarak da farkındalık geliştirilmesi gereken, önemli ruhsal ve hukuksal sonuçlar doğuran bir sıkıntıdır.

Kadına yönelik şiddet, sırf fizikî bir aksiyon değil, derinlerde yatan ruhsal dinamiklerin bir yansımasıdır. Bu şiddetin kökeninde; öğrenilmiş davranışlar, travmatik tecrübeler, toplumsal cinsiyet rolleri ve bilişsel şemalar yatar. Pekala, hangi ruhsal sistemler bayana şiddeti besliyor? Şiddet uygulayan bireylerin zihninde hangi şemalar hâkim?

1.⁠ ⁠Şiddetin Kökeni: Öğrenilmiş Çaresizlik ve Nesillerarası Aktarım

Şiddet, çoğunlukla ‘öğrenilmiş bir davranış’ modelidir. Çocukluk devrinde şiddet gören yahut şiddete şahit olan bireyler, yetişkinliklerinde bu davranışı normalleştirebilir. Toplumsal Öğrenme Kuramı’na (Bandura) nazaran, rol model alınan figürlerin davranışları taklit edilir. Örneğin, babası annesine şiddet uygulayan bir çocuk, ileride emsal davranışları sergileyebilir.

Hangi şemalar burada devreye giriyor?

• ‘Kurban/Baskın’ şeması: Şiddet uygulayan kişi, gücün denetim yoluyla sağlanabileceğine inanır.

• ‘Duygusal Yoksunluk’ şeması: Sevgiyi şiddetle karıştıran bir bağlanma tarzı gelişebilir.

2.⁠ ⁠Toplumsal Cinsiyet Rolleri ve ‘Erkeklik’ Şeması

Geleneksel toplumlarda erkekler; güçlü, denetim eden ve hislerini bastıran bireyler olarak yetiştirilir. ‘Toksik maskülenite’, erkeklerin şiddeti bir güç gösterisi olarak kullanmasına neden olabilir. Burada devreye giren şemalar:

• ‘Kusursuzluk/Dayanıklılık’ şeması: ‘Erkek ağlamaz’ algısı, duygusal ifadeyi maniler ve öfke birikimine yol açar.

• ‘Boyun Eğme’ şeması: Kimi erkekler, otorite figürlerine boyun eğerken, kendilerinden zayıf gördüklerine şiddet uygulayabilir

3.⁠ ⁠Narsisistik Yapılanma ve Denetim İhtiyacı

Şiddet uygulayan bireylerde sıklıkla narsisistik eğilimler görülür. Kendini üstün gören, empati mahrumu ve çok denetimci bireyler, partnerlerini bir ‘uzantı’ olarak görüp onların davranışlarını denetlemeye çalışır. Bu durumda devrede olan şemalar:

• ‘Haklı Görme/Güçlü Olma’ şeması: ‘Benim dediğim olmalı’ kanısı, şiddeti yasallaştırır.

Çözüm Ne Olabilir?

• Erken müdahale ve psikoeğitim: Şiddet döngüsünü kırmak için bilişsel-davranışçı terapi (BDT) ve şema terapi tesirli olabilir.

• Toplumsal farkındalık: Erkeklik algısının yine tanımlanması gerekir.

• Güçlendirme programları: Bayanların ekonomik ve ruhsal özgürlüğünü desteklemek şiddet döngüsünü kırabilir.

Peki ⁠Kadınlar Neden Kalıyor? 

Travma Bağları ve Şiddet Döngüsü ve Şiddet mağduru bayanlar, çeşitli ruhsal sistemler nedeniyle bu bağlarda kalabilir:

• Stockholm Sendromu: Mağdur, kendisine ziyan veren şahsa bağlanabilir.

• Öğrenilmiş Çaresizlik: ‘Kaçsam da kurtulamayacağım’ inancı, pasifliğe iter.

• ‘Yetersizlik’ şeması: ‘Ben de suçluyum’ fikri, özgüveni zedeler.

Şiddet Bir Tercihtir, Yazgı Değil!

‘Terkedilme’ şemasına sahip olan bireyin, partnerini kaybedeceği korkusu, sahiplenici ve şiddet içeren davranışlara yol açabilir.

Şiddetin ruhsal kökenlerini anlamak, tedbire ve rehabilitasyon süreçlerinde kritik değere sahiptir. Hem şiddet uygulayan hem de mağdurlar için terapötik müdahaleler, bu karanlık döngüyü kırmada en güçlü araçlardan biridir. Unutmayın: Şiddet asla tahlil değildir!

Instagram

Twitter

YouTube

Bu makalede öne sürülen fikir ve yaklaşımlar külliyen müelliflerinin özgün niyetleridir ve Onedio’nun editöryal siyasetini yansıtmayabilir. ©Onedio